Adana ilinde bulunan şubenizdeki personellerimiz ile başta Adana, Mersin, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş ve Osmaniye gibi illerde yine birçok ulusal ve uluslar arası pazarlarda boy gösteren bir çok fabrika ve hizmet işletmelerine İç Tetkikçi Eğitimleri vermekte ve firma istekleri doğrultusunda tüm prosesleri bağımsız bir şekilde denetleyerek firmanın güçlü ve zayıf yönlerini çıkararak yönetime rehber oluşturmaktayız. Özellikle sanayinin gelişmiş olduğu bu illerde yapmış olduğumuz çalışmalarla bölgenin kalite seviyesinde katma değer yaratmaya devam etmekteyiz.
1. TETKİK KAVRAMLARI
Kalite ile ilgili faaliyetlerin ve sonuçlarının planlanan düzenlemelere uyup uymadığını, bu düzenlemelerin etkin olarak uygulanıp uygulanmadığının ve amaca ulaşmak için uygun olup olmadığının sistematik, tarafsız, dokümanlara ve beyanlara dayanılarak incelenmesidir. Kuruluşun bir proses veya bölümünün, kalite yönetiminin seçilmiş kısımlarının uygulama ve etkinliğinin sistematik bir araştırmasıdır.
Tetkik delilini elde etmek ve tetkik kriterlerinin ne dereceye kadar yerine getirildiklerini tayin etmek amacıyla objektif olarak değerlendirmek için bağımsız ve dokümante edilmiş bir proses
Uygunluk: Bir şartın yerine getirilmiş olmasıdır
Uygunsuzluk: Bir şartın yerine getirilmemiş olmasıdır.
Şart: Genellikle ima edilen veya zorunlu olarak beyan edilen ihtiyaç ve beklenti (Müşteri şartları, yasal şartlar, kalite yönetim sistemi standartları).
Bir tetkikte objektif delillerin sağlanması için bazı teknikler kullanılır. Bu bölümde bir tetkik hakkında söylenecek son nokta, tetkikte, belirlenen şartlara göre kanıtların incelenmesidir. Belirlenmiş şartlar aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
Objektif Delil : Bir bulgunun gerçekleştiğini destekleyen veriler.
Objektif deliller ifade edilebilen (yazılı hale getirilen) ve Kalite hakkındadır. Ancak resmiyet tarafsızlık sağlar prensibini hatırlayarak, sözle ifade edilen kanıtın güvenilirliği yeterli olmayabilir. Bu nedenle, bu tür ifadeler için dokümante edilmiş destek aramak iyi bir tetkik uygulamasıdır. Ayrıca tetkik görevlisi, ifadelerin kabul edilebilir olduğunu, yani beyanda bulunanların, bu beyanları yapma sorumluluk ve yetkisine sahip olduğunu doğrulamalıdır.
Kayıt: Gerçekleştirilen faaliyetlerin delilini sağlayan veya elde edilen sonuçları beyan eden doküman.
Minor Hata: ISO 9001:2015 KALİTE YÖNETİM standardının herhangi bir maddesinde veya tetkik edilen birimdeki prosedürlere aykırı bir durumdur ve sistemin tamamını etkilemeyecek şekildedir.
Gözlem: ISO 9001:2015 KALİTE YÖNETİM standardının herhangi bir maddesinde veya tetkik edilen birimde izlenemeyen daha sonraki safhalarda kontrol gerektiren durumlardır. Objektif delil oluşturmaz.
Major Hata: ISO 9001:2015 KALİTE YÖNETİM standardının herhangi bir maddesinin hiç olmaması veya standarda uygun olmaması halidir. Minor hataların bir kısmı biraraya geldiğinde major hata oluşturabilir.
2. KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ TETKİKİ
Objektif delillerin incelemek ve önceden belirlenmiş şartlara olan uyumu veya diğer halleri doğrulamak amacıyla, politika, el kitabı ve belirlenmiş kurallara göre yürütülen bir sistematiği olan, PLANLAMA, UYGULAMA, RAPORLAMA ve İZLEME aşamalarından oluşan kalite yönetim sisteminin bir parçasıdır.
Basitçe söylemek gerekirse, kendi kalite yönetim sisteminin bir parçası olarak tetkik yapmak isteyen bir kuruluş, tetkik ler için bir sisteme ihtiyaç duyar. Bu sistem planlama, uygulama, rapor hazırlama, izleme vs. için gerekli prosedürleri tanımlar. Bu nedenle kaçınılmaz bir ön gereklilik olarak, bir tetkikin ne olduğu hakkında net bir bilgiye sahip olmak gereklidir.
Kalite Yönetim Sistemi Tetkiki bir kuruluşun, bir bölümünün veya prosesinin kalite sisteminin SEÇİLEN yönlerinin AMAÇ, UYGULAMA ve ETKİNLİĞİNİN sistematik olarak incelenmesidir.
Tetkik prosesinin, düzenlenme ve uygulanma şekli bakımından sistematik olması, kuruluş politikasına uyumlu olması gerekir. Tetkiklerden beklenen faydanın sağlanabilmesi için yönetimin desteği kaçınılmaz şarttır.Yönetim Sistemi tetkiklerinde yeterlilik, uygunluk ve etkinlik değerlendirilir.
Tetkik esnasında tetkik ekibinin, kuruluşun tüm faaliyetlerini, dokümanlarını, proseslerini incelemsi mümkün değildir. Bu nedenle bir tetkikte, sadece seçilmiş konular incelenebilir.tetkikin bir inceleme uygulaması olduğunu hem tetkiki yapanın hem de tetkike tabi tutulanların anlamaları gerekir. Tetkiklerde tüm uygunsuzlukların belirlenmesi beklenemez. Tetkik görevlilerinin, tetkik öncesi bu örnekleme yöntemini açıklaması gerekir.
Bir tetkik ihtiyaçlara uygunluğu doğrulamak için yapılan resmi bir faaliyettir. Tetkiklet bir kuruluşta yönetimin tüm düzeylerinde uygulanabilir. Ancak tetkik edilen faaliyetten doğrudan sorumlu olanların kendi faaliyetleri ile ilgili tetkik yapmaları uygun değildir.
Bir tetkik sırasında pek çok veri elde edilebilir. Ancak, tetkik görevlisi, sadece gerçeğe dayanan verileri kullanabilir (objektif delil). Tetkik görevlilerinin kişisel düşüncelerini yansıtması halinde yanlış anlamalar ortaya çıkabilir ve tetkik amacından sapmalar olabilir.
3. TETKİK UYGULAMA ESASLARI
1. Tetkik yazılı prosedürlere göre yapılır.
2. Yönetimin tüm seviyelerinde uygulanır.
3. Gözlemler ve dokümanlar esas alınarak yapılır.
4. Kayıtlar incelenir.
5. Bulgular objektif delillere dayandırılır.
4. TETKİK TİPLERİ
1. Taraf tetkiklerin sebepleri: Bir kuruluşun kendi belgelendirilmiş yönetim sisteminin etkili bir şekilde çalıştığını teyit etmek için kuruluş içinde yaptığı iç tetkiklerdir.
Birinci taraf tetkikleri aşağıdaki ifadelerin yerine getirilmesi için kullanılır.
2. Taraf tetkiklerinin sebepleri: Bir kuruluş tarafından başka bir kuruluşta üzerinde yapılan bu tetkikler, esas olarak bir organizasyonun kendi tedarikçisini denetlemesidir. Bir kuruluşun kendi tedarikçisini tetkik etmek istemesinin çeşitli nedenleri vardır.
Pek çok kuruluş ikinci taraf tetkiklerini, tedarikçinin zayıf noktalarını kendi birimlerine bildirmek ve bu şekilde tedarikçisine iş verilmesi halinde ilgili sözleşme ve / veya inceleme mekanizmalarını çalıştırabilmek amacıyla yapar.
3. Taraf tetkiklerinin sebepleri: 1960 ve 1970 li yıllarda kalite güvencesine duyulan ilgideki büyük artışın bir sonucu olarak giderek fazla 2. taraf tetkikleri yapılmıştır. Bazı alanlarda faaliyet gösteren kuruluşlar, gelen tetkik görevlilerine kuruluşta refakat etme görevi için personel istihdam etmek zorunda kalmıştır. Zaman ve maliyet açısından ek külfet anlamına gelen bu uygulama bağımsız belgelendirme kuruluşlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur.
3. taraf tetkiklerinin bağımsız kuruluşlar tarafından yapılması;
Tetkike İhtiyaç
Kuruluşlar tarafından uygulanan sistem standardının öngördüğü planlı tetkikler haricinde, sistemi etkileyen organizasyon ve proses değişiklikleri sonucu, dokümantasyon yapısında kapsamlı bir değişiklik yapıldığında tetkike ihtiyaç duyulur.
Neden kalite tetkikleri?
Etkin Bir Tetkik İçin Temel Şartlar
Tetkik Sıklığının Belirlenmesi
4. TETKİK GÖREVLİSİ VE ROLÜ
İç Tetkik Görevlisi:
2. Taraf Tetkik Görevlisi:
Tetkik Görevlisinin Nitelikleri
5. TETKİK AŞAMALARI
1. BÖLÜM: HAZIRLIK SAFHASI
Yeterlilik Tetkiki: Kuruluşun dokümante edilmiş kalite sisteminin ilgili standarda uygun olup olmadığının belirlenmesi için yapılan tetkik. Yeterlilik tetkiki dokümanların, standardın maddelerini karşılama durumunu tespit amacıyla yapılır. Belirsiz, iki anlamlı ya da anlaşılır olmayan noktaların tespiti ve açıklığa kavuşturulması ana amaçtır. Bu tetkik yapılırken bir yeterlilik tablosunun kullanılmasında fayda vardır.
Tetkik edilecek kalite yönetim sistemi elemanları
Kişiler: sistemi ve ilgili dokümanları bilmeli.
Prosesler: tanımlanmalı
Malzeme: Belirlenmeli
Teçhizat ve makinalar : temin edilmeli.
Dokümanlar: oluşturulmalı.
1. Tetkikin Planlanması: tetkikin planlanması ile tetkikin yürütülmesi ile ilgili ana aşamalar belirlenir. Tetkiklerin yürütülmesinde öncelikle iki hususun kararlaştırılması gerekir.
1- Tetkikin Amacı: Kalite yönetim sistemine uygunluk tetkiki, proses tetkiki, ürün tetkiki ya da takip tetkiki olmak üzere tetkikin amacı belirlenir.
2- Tetkikin Kapsamı: Ürün siparişlerinden, teslimatına kadar olan proseslerden hangilerinin tetkik edileceği veya uygulanan standart şartlarından tetkik edilecek olanların tespiti ile tetkik kapsamı belirlenir. 2. taraf tetkiklerde; kapsamı genellikle müşteri belirler.
Tetkikin planlanması aşamasında yerine getirilecek diğer faaliyetler aşağıdaki şekilde özetlenmiştir.
2. Tetkik Programının Hazırlanması: Tetkikle ilgili dokümantasyonun incelenmemesini takriben, tetkik planı ekip lideri tarafından tetkikle ilgili detaylı bilgileri içerecek şekilde hazırlanır. Öncelikle tetkikle ilgili stratejiye/tetkik planına karar verilir.
Soru Listeleri: Tetkiklerde soru listeleri kullanımının başlıca amacı, tetkikin kapsamının belirlenmesi ve sürekliliğinin sağlanmasında tetkik görevlisine yardım etmek olup bu listeler, tetkik esnasında bilgiye dayalı sonuca erişilmesinde zaman kazandıracaktır. Soru listesi, tetkikin amacı ve kapsamı göz önüne alınarak hazırlanmalı ve mümkün olduğunca tetkike ait sonuçları yansıtır nitelikte olmalıdır.
Soru listeleri, her bir bölüm ya da proses için ayrı ayrı hazırlanabildiği gibi, tüm sistemi yansıtacak kapsamda da hazırlanabilmektedir. Soru listeleri, aynı zamanda bir hafıza yardımcısıdır.
Soru listeleri; belirlenmiş bir hedefe yönelik olarak tetkikte kullanılmak üzere tetkik öncesinde hazırlanır veya matbu formdan hazırlanmış listeler güncelleştirilerek kullanılır.
Soru Listelerini Kullanmanın Faydaları:
Sonuç Olarak Tetkik Hazırlık Aşamasında Aşağıdaki Faaliyetler Yürütülür:
2. BÖLÜM: TETKİKİN YÜRÜTÜLMESİ
1. Açılış Toplantısı
Tetkik öncesi yapılır. Profesyonel yaklaşım için, zamanında tüm tetkik ekibi aynı anda ilgili yere ulaşmalıdır.
Açılış toplantısına tetkik edilecek faaliyetten sorumlu kişiler katılır ve 10-15 dakika sürer. Toplantı gündemi, ekip lideri tarafından hazırlanır ve yönetilir.
Açılış toplantısında görüşülen konular:
2. Tetkikin Gerçekleştirilmesi
Tetkik edilecek faaliyetten sorumlu kişi ile doğrudan temasa geçilerek tetkike başlanır.
Soru Çeşitleri
Tetkik sırasında ‘Lütfen’, ‘Teşekkür ederim’, ‘Müsaade eder misiniz?’ kelimeleri hiçbir zaman unutulmamalıdır.
3. BÖLÜM: TETKİK ESNASINDA KAYIT TUTULMASI
Objektif delillerin kaydedilmesi:
Tetkik Görevlileri Tarafından Tutulan Notlar;
Bu sebeple notlar okunabilir ve teyit edilebilir nitelikte olmalıdır.
Uygunsuzluk
Tetkikçi bu aşamada bulduğu uygunsuzluklara dair objektif delil ve bulguları raporuna kaydetmelidir. Burada uygunsuzlukların büyüklüğünü ve oluşma sıklığını belirtmelidir.
Gözlemler
Tetkikçi mevcut sistemde tanımlanmamış tavsiye niteliğindeki iyileştirme fırsatlarına yönelik olan gözlemlerini tetkik sonucunda sunmak üzere kaydedebilir.
Raporlama ve Etkinlik Kontrolü
Uygunsuzluk Formunun Doldurulması
Bir uygunsuzluk formu aşağıdaki bilgileri içermelidir;
Düzeltici Faaliyetler
Tetkik Raporları ve Kayıtlar
Bir tektik raporunda tetkik konuları, tetkik kapsamı, bulgular ve sonuçlar belirtilmelidir. Tetkik raporu tetkik prosesinin başlıca çıktısıdır ve tetkik sırasında bulunmayan ve tetkik konusunda başka bir bilgiye sahip olmayan insanlar tarafından da okunacak ve kullanılabilecektir. Bu nedenle, tetkik raporunun sadece bulunan uygunsuzluklar konusunda değil, tüm tetkik konusunda dengeli bir resim vermesi önemlidir. Bir tetkik raporu, ilgili tüm kişilerin kullanımı için hazırlanmalıdır. Raporlama için kullanılan formlar kuruluşlara göre değişiklik gösterebilir.
Bir tetkik raporunda aşağıdaki hususlar yer almalıdır.
Kapanış Toplantıları
Kapanış toplantısı, tetkik işleminin sonuç toplantısıdır ve tetkik işlemiyle ilgili bulguların ve sonuçların ekip tarafından tetkik edilene ve sorumlu kişilere resmen takdimidir. Kapanış toplantısının amacı; uygunsuzlukları ve gözlemleri görüşerek yanlış anlamaları ortadan kaldırmaktır. Kapanış toplantısına;
Takip tetkikleri
Uygunsuzlukların giderilip giderilmediğinin kontrolü amacıyla yapılan tetkiklerdir. Takip tetkiklerinde ;